ÇÖZÜMLER

​

En çok kullanılan ve bilinen internet uygulaması e-posta (e-mail) dır. e-posta kullanıcıların internetle dünyanın her yeriyle kişisel bağlantı kurmalarını sağlayan bir sistemdir. e-posta ile dünyanın her yerinde internet bağlantısı bulunan kullanıcılara mesaj gönderip onlardan mesaj alabilirsiniz. e-posta ile mektuplarınızı normal postadan çok daha ucuz ve hızlı bir şekilde gönderebilirsiniz.
Örneğin; Ankara'dan yollanan bir e-posta İstanbul'a gönderildiği adresin özelliklerine ve internet yoğunluğuna bağlı olarak birkaç saniye veya dakika arasında alıcısına ulaşır.
e-postanızda düz yazının yanı sıra, resim, grafik, ses, program formatındaki bilgilerinizi de gönderebilirsiniz. Ülke dışı telefon konuşmalarının ücreti düşünüldüğünde e-posta çok daha ucuz bir haberleşme biçimidir.
e-posta adresleri iki bölümden oluşur.
kgudek@meb.gov.tr
                   
        I             II
I. Bölümde kullanıcının gerçek ya da takma adı bulunur.
II. Bölümde ise kullanıcının internette nerede bulunduğuna ilişkin yer belirtilir ve bu bölüm @ işareti ile bağlanır. @ işareti "Et" olarak okunur ve "üzerinde" anlamına gelir.
Makinenin bağlı olduğu kurum ya da kuruluşun adı
                    
kgudek@meb.gov.tr <------     Ülke kodu
   I                         |
   |                         v
   v            Kurumun türü
Kullanıcı adı
Adresin ikinci kısmında bulunan ve nokta ile ayrılan uzantılar kurumların türünü ve bulunduğu ülke kodunu belirtir. Kısaltmalar şeklinde kullanılan bu uzantıların her birinin farklı anlamları vardır. Bunlar;
•  .com (commercial) : Ticarî kuruluşlar
•  .edu (education) : Eğitimle ilgili kurum ve kuruluşlar
•  .gov (government) : Devlet işleri ile ilgili kurum ve kuruluşlar
•  .mil (military) : Askerî kurum ve kuruluşlar
•  .org (non profit organisation) : Ticarî yönü olmayan kurumlar
•  .net (network) : İletişim ağlarıyla ilgili kuruluşlar
•  .k12 (kindergarden to 12) : Ana sınıfından üniversiteye kadar olan eğitim kurumları
Ülke kısaltmalarından örnekler;
•  tr : Türkiye
•  dk : Danimarka
•  es : İspanya
•  ca : Kanada
•  au : Avustralya
•  uk : İngiltere
•  de : Almanya
•  Eğer bir adreste ülke kodu bulunmuyorsa bu genellikle, o adresin Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğunu gösterir. Gönderilen mesajların adreslerine ulaşabilmesi için adresi değiştirmeden olduğu gibi yazmanız gerekmektedir.
•  e-posta göndermek için öncelikle bir yazılıma gereksinim vardır. POP tabanlı posta servislerinde en yaygın olarak kullanılan e-posta yazılımı Outlook Express'dir. Bu program, kayıtlı Microsoft Office kullanıcıları için ücretsizdir. Outlook Express dışında herhangi bir e-posta yazılımına gerek kalmadan kullanılabilen Yahoo ( www.yahoo.com ), Hotmail ( www.hotmail.com ), Mynet ( www.mynet.com ) gibi ücretsiz bir posta hesabı alabileceğiniz internet tabanlı posta servisleri de bulunmaktadır. Bunlarla dünyanın herhangi bir yerinden postaları gönderme ve okuma işlemi, kendi sunucuları aracılığıyla ücretsiz olarak yapılabilmektedir. En büyük avantajı internete erişebiliyorsanız e-postanızı da okuyabilmenizdir. e-posta uygulamanıza erişmek için kendi bilgisayarınızı kullanmanız gerekmez.
Daha öncede belirttiğimiz üzere bu servisleri kullanmanın en büyük avantajı kendi bilgisayarınızdan uzakta, dünyanın herhangi bir yerinden ya da herhangi bir bilgisayardan e-postanızı okuyabilmenizdir.
e-posta kullanırken dikkat edilmesi gereken kurallar:
•  e-posta ve web sayfaları adreslerinde Türkçe karakterler (ç, ş, ı, ö, ü, ğ) kullanılmaz. Örneğin; husamettinyildirim@meb.gov.tr adresine bir e-posta göndermek istiyorsanız ve bu adresi hüsamettinyıldırım@meb.gov.tr şeklinde yazarsanız ileti gönderilemeyecektir. Çünkü burada kullanılan "ü" ve "ı" harfi İngilizce alfabede yer almamaktadır.
e-postanız gönderilemezse genelde bir hata mesajı (sekme, bounce) alırsınız. e-posta sekmelerine yol açan en genel sebepler şunlardır:
•  Geçersiz adres: Adresi yanlış yazdıysanız ya da alıcı bu hesabı kapatmışsa mesajınız gönderilemez. En azından doğru kişiye gönderilemez. Tek çözüm adresi kontrol edip tekrar denemektir. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi Türkçe karakterlere dikkat etmenin yanı sıra, örneğin bir e-posta adresinin nokta ile mi (deneme.ornek@meb.gov.tr) yoksa alt çizgi ile mi (deneme_ornek@meb.gov.tr) ayrıldığına da dikkat etmeniz gerekmektedir. Sonuçta bu iki e-posta adresi tamamen farklı iki alıcıyı işaret etmektedir.
•  Alıcının posta kutusu dolu: Bazı internet tabanlı, internet hizmeti veren siteler (Hotmail, Mynet, Yahoo vb.) bir kişinin posta kutusunda saklayabileceği mesaj sayısına bir sınırlama getirmiştir. Eğer uzun süre posta kutunuzu kontrol etmezseniz posta kutunuz dolabilir. Dolu bir posta kutusuna gönderilen iletiler ise alıcıya geri döner. Bu durumda yapabileceğiniz tek şey bekleyip iletiyi daha sonra göndermek ya da alıcıyı arayıp e-postasını kontrol etmesini sağlamak olmalıdır.
•  ISS (İnternet Servis Sağlayıcı): Eğer alıcının ISS'si geçici olarak hizmet dışıysa çeşitli hata mesajları alabilirsiniz. Çözüm bir iki gün bekleyip tekrar denemektir.
•  Konu kısmı boş iletiler göndermeyiniz. İletinin ne hakkında olduğunu bildiren bir satırın olması hem sizin hem alıcının işini kolaylaştırır. İletileri depoluyorsanız, tekrar bakma gereği duyduğunuzda konu satırının faydasını görürsünüz. Konu alanına yazacaklarınız iletinizin içeriğine uygun anahtar kelimeler veya kısa bir tanım olabilir.
•  Kişilere gönderdiğiniz e-postalara .txt uzantılı olan dosyalar ve küçük boyutlu resimler hariç ek yapmamaya özen gösterin. Eğer e-posta ile bunların dışında özellikteki dosyaları gönderecekseniz, dosyaları Winzip, Winrar, vb. en çok kullanılan sıkıştırma programlarıyla sıkıştırın. e-posta dosya eklentilerini açıklayın. Bu eklentiler içinde hangi dosyaların bulunduğunu ve bu dosyaları hangi programlarla açılabileceğini açıklayın. Böylece kimse virüs olduğundan şüphelenmez.
•  Aldığınız e-postayla beraber gelen eklentileri açarken dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü virüsler en çok bu şekilde bulaşıyor. Sizde başkalarına dosya göndereceğiniz zaman virüs taramasından geçirdikten sonra gönderiniz. Uzantısı .exe olan dosyaları emin olmadıkça asla çalıştırmayınız.
•  Çoğu virüs e-posta okunduğu anda aktif olduğu için, Outlook Express yazılımda ön izleme penceresini aktif yapmayınız.
•  Gönderilen iletilerin sizi yansıttığını unutmayın. İleti gönderdiğiniz kişiler sizi tanımıyor veya görmüyor olabilir. Ancak iletilerinizin dilinin ve biçiminin sizin hakkınızda ip uçları vereceğini unutmayın. İletinizin diline, imlâ ve yazım kuralları ile genel ahlâk kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz.
•  İletinizde yazacaklarınızı kısa, açık ve öz olarak yazmalısınız. İletilerinizin içeriğini saygı çerçevesi içinde ve karşınızdakini rahatsız etmeyecek ölçüde hazırlamalı ve göndermelisiniz.
•  İletileriniz normal cümle düzeni içinde olmalı,büyük ve küçük harfler kullanılarak yazılmalıdır.
•  e-posta kutunuzu her gün kontrol edin ve postalarınızı limitinizi aşacak kadar sistemde tutmayınız. e-postanızı uzun süre okuyamayacağınız durumlarda üye olduğunuz listelerden geçici olarak kaydınızı sildirmelisiniz. Gereksiz mesajları posta kutunuzdan temizlemelisiniz.
•  e-posta iletilerinizde bir iletiye yanıt verirken yanıt verdiğiniz iletiden yeteri kadar alıntı yapınız. Tüm iletiyi olduğu gibi alarak e-postanın uzunluğunu artırmayınız. Orijinal iletinin konuyla ilgisiz yerlerini siliniz.
•  Size özel yazılmış bir iletiyi, ileti sahibinin haberi olmaksızın başkasına göndermeyiniz.
•  Birden fazla kişiye gönderdiğiniz iletileri CC (Carbon Copy) ile değil BCC (Blind Carbon Copy) ile gönderiniz. Böylece alıcıların birbirlerinin adreslerini görmesine engel olursunuz.
•  e-postalarınızda kredi kartı numarası, herhangi bir şifre, vb. özel bilgileri, yazarken dikkatli olunuz. Unutmayın ki e-posta hâlâ çok güvenli değildir.
•  Hiç bir zaman e-postanızın sadece siz ve gönderdiğiniz kişi tarafından okunacağını zannetmeyiniz. Telefonda söyleyemeyeceğiniz şeyleri e-posta ile de göndermeyiniz.
•  Şifrenizi kimseye vermeyiniz ve zaman zaman değiştiriniz (3-5 ayda bir).
•  e-posta programınız bazı formatlama seçenekleri sunabilir (metni koyu, italik, renkli kullanma, animasyon, resim, ses vb. özellikler). Ancak karşı tarafın e-posta programı bunları desteklemeyebilir. Dolayısıyla karşı tarafın e-posta programının bu tip formatları desteklediğinden emin olmadıkça bu tip özel formatlı mesajlar göndermeyiniz.
•  İletilerinizin satır uzunluğu en fazla 65-70 karakter olmalı ve kontrol karakterleri içermemelidir. İletilerinizde tarih bilgisi yazacaksanız ay bilgisini harfle yazınız (Örneğin; 30 Ağustos 2004 gibi).
•  Çok kısa e-postalar hazırlamak için kısa sayılabilecek bildirileri direkt olarak konu satırına girebilir ve ileti kısmını boş bırakabilirsiniz. Konu satırının sonuna metin yok anlamına gelen "my" kısaltmasını ekleyerek alıcının aslında iletiyi açmasına gerek olmadığını belirtebilirsiniz.
•  Eğer gönderdiğiniz e-postanın alıcının dikkatini çekmesini istiyorsanız bunu bir ünlem işareti ile donatmalısınız. Bunun için öncelikle yeni bir e-posta hazırlayın ve İleti/Öncelik Ata/Yüksek komutunu çalıştırınız. Bunun sonucunda alıcı iletiyi aldığında bir ünlem işareti ile karşılaşacaktır.
•  Devamlı olarak gönderdiği tanıtım iletileri yüzünden birinden sıkıldıysanız, bu kişinin e-posta adresini engelleyebilirsiniz. Bunun için ilk olarak söz konusu e-postalardan birini açınız ve İleti/Göndereni Engelle komutunu çalıştırınız. Ekrana gelen soruya "Evet" yanıtını veriniz. Eğer ileride bu kişiyi engellemekten vazgeçerseniz "Araçlar/İleti Kuralları/Engellenen Gönderenler Listesi" komutunu çalıştırınız ve listeden çıkarmak istediğiniz kişiyi seçtikten sonra "Kaldır" düğmesine tıklayınız.
•  Özellikle tanımadığınız kişilere e-posta gönderirken iletinizin sonuna elektronik imzanızı (adı, soyadı, adres, internet sitesi adresi, telefon, faks no, vb.) ekleyiniz. Bu imzanın en çok 4 satır olmasına dikkat ediniz. İmzalar metninizin yapı elemanları gibidirler. Bunlar otomatik olarak her e-posta altına yerleştirilirler. Tüm modern e-posta yazılımlarında bu fonksiyon bulunur. Outlook Express yazılımında Araçlar/Seçenekler/İmzalar komutunu kullanarak imzalara ulaşabilirsiniz ve düzenleyebilirsiniz.
•  Özel ve ticarî işleriniz için resmî e-posta adresini kullanmayınız.
•  Eğer e-posta ile soru soruyorsanız, çok açık ve sade biçimde sorunuzu yazmalısınız.
•  Birisine ya da bir gruba/listeye bir konu hakkında soru sorduğunuzda "lütfen" demeyi unutmayınız. Sizin için birisi cevap yazmış, probleminizle ilgilenip çözüm üretmeye çalışmışsa bir e-posta ile, ilgili kişiye "teşekkür ederim" demeyi unutmayınız.
•  Mesajınızda dikkat çekmek istediğiniz noktaları "*" işareti arasına alınız.
•  Outlook Express'in temel ayarlarını değiştirerek yazım ve dil bilgisi hatalarını kontrol edebilirsiniz. Bunun için "Araçlar/Seçenekler" komutunu çalıştırın ve ekrana gelen pencere üzerindeki "Yazım Denetimi" kartını aktif hâle getiriniz.